ពិចារណាដើម្បីលះបង់អកុសលធម៏ ៥ យ៉ាង
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ស្ឋាន៥យ៉ាងនេះតើដូចម្តេច?
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ស្ឋាន៥យ៉ាងនេះ ស្រ្តីក្តី បុរសក្តី គ្រហស្ថក្តី បុព្វជិតក្តី គួរពិចារណារឿយៗថា :
អាត្មាអញមានជរាជាធម្មតា មិនកន្លងជរាទៅបានឡើយ១។
អាត្មាអញមានព្យាធិជាធម្មតា មិនកន្លងព្យាធិទៅបានឡើយ១។
អាត្មាអញមានក្តីស្លាប់ជាធម្មតា មិនកន្លងក្តីស្លាប់ទៅបានឡើយ១។
អាត្មាអញតែងមានសេចក្តីព្រាត់ប្រាស និរាសចាកសត្វនិងសង្ខារជាទីស្រឡាញ់ ជាទីគាប់ចិត្តទាំងពួង១។
អាត្មាអញមានកម្មជារបស់ខ្លួន មានកម្មជាមតិក មានកម្មជាកំណើត មានកម្មជាផៅពង្ស មានកម្មជាទីរលឹក
អាត្មាអញនឹងធ្វើនៅកម្មណា ទោះល្អក្តី អាក្រក់ក្តី និងជាអ្នកទទួលនៅផលនៃកម្មនោះ១។
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ប្រយោជន៏នៃការពិចារណា ៥ យ៉ាង
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ចុះស្ត្រីក្តី បុរសក្តី គ្រហស្ថក្តី បុព្វជិតក្តី គួរពិចារណារឿយៗថា អាត្មាអញមានជរាជាធម្មតា មិនកន្លងជរាទៅបាន តើព្រោះអាស្រ័យអំណាចប្រយោជន៏ដូចម្តេច?
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ពួកសត្វតែងមានសេចក្តីស្រវឹងក្នុងវ័យដ៏ចំរើន ដែលជាហេតុនាំឲ្យពួកសត្វប្រព្រឹត្តទុច្ចរិត
ដោយកាយ ប្រព្រឹត្តទុច្ចរិតវាចា ប្រព្រឹត្តទុច្ចរិតចិត្ត ។ កាលបើបុគ្គលនោះពិចារណាស្ថាននោះរឿយៗហើយ ក៏លះបង់
យោព្វនមទះ(សេចក្តីស្រវឹងក្នុងវ័យដ៏ចំរើន) ដោយសព្វគ្រប់ ឮពុំនោះសោតក៏គង់ស្រាលស្តើងទៅបាន ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ស្ត្រីក្តី បុរសក្តី គ្រហស្ថក្តី បុព្វជិតក្តី គួរពិចារណារឿយៗថា អាត្មាអញមានជរាជាធម្មតា មិនកន្លងជរាទៅបាន ព្រោះអាស្រ័យអំណាចប្រយោជន៏ដូចដូចនេះឋង។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ចុះស្ត្រីក្តី បុរសក្តី គ្រហស្ថក្តី បុព្វជិតក្តី គួរពិចារណារឿយៗថា អាត្មាអញមានព្យាធិជាធម្មតា មិនកន្លងព្យាធិទៅបាន តើព្រោះអាស្រ័យអំណាចប្រយោជន៏ដូចម្តេច?
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ពួកសត្វតែងមានសេចក្តីស្រវឹងក្នុងភាពនៃខ្លួនជាអ្នកមិនមានរោគ ដែលជាហេតុនាំឲ្យពួកសត្វប្រព្រឹត្តទុច្ចរិត
ដោយកាយ ប្រព្រឹត្តទុច្ចរិតវាចា ប្រព្រឹត្តទុច្ចរិតចិត្ត ។ កាលបើបុគ្គលនោះពិចារណាស្ថាននោះរឿយៗហើយ ក៏លះបង់ អារោគ្យមទះ(សេចក្តីស្រវឹងក្នុងភាពនៃខ្លួនជាអ្នកមិនមានរោគ) ដោយសព្វគ្រប់ ឮពុំនោះសោតក៏គង់ស្រាលស្តើងទៅបាន ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ស្ត្រីក្តី បុរសក្តី គ្រហស្ថក្តី បុព្វជិតក្តី គួរពិចារណារឿយៗថា អាត្មាអញមានព្យាធិជាធម្មតា មិនកន្លងព្យាធិទៅបាន ព្រោះអាស្រ័យអំណាចប្រយោជន៏ដូចនេះឋង។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ចុះស្ត្រីក្តី បុរសក្តី គ្រហស្ថក្តី បុព្វជិតក្តី គួរពិចារណារឿយៗថា អាត្មាអញមានសេចក្តីស្លាប់ជាធម្មតា មិនកន្លងសេចក្តីស្លាប់ទៅបាន តើព្រោះអាស្រ័យអំណាចប្រយោជន៏ដូចម្តេច?
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ពួកសត្វតែងមានសេចក្តីស្រវឹងក្នុងជីវិត ដែលជាហេតុនាំឲ្យពួកសត្វប្រព្រឹត្តទុច្ចរិត
ដោយកាយ ប្រព្រឹត្តទុច្ចរិតវាចា ប្រព្រឹត្តទុច្ចរិតចិត្ត ។ កាលបើបុគ្គលនោះពិចារណាស្ថាននោះរឿយៗហើយ ក៏លះបង់ ជីវិតមទះ(សេចក្តីស្រវឹងក្នុងជីវិត) ដោយសព្វគ្រប់ ឮពុំនោះសោតក៏គង់ស្រាលស្តើងទៅបាន ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ស្ត្រីក្តី បុរសក្តី គ្រហស្ថក្តី បុព្វជិតក្តី គួរពិចារណារឿយៗថា អាត្មាអញមានសេចក្តីស្លាប់ជាធម្មតា មិនកន្លងសេចក្តីស្លាប់ទៅបាន ព្រោះអាស្រ័យអំណាចប្រយោជន៏ដូច
នេះឋង។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ចុះស្ត្រីក្តី បុរសក្តី គ្រហស្ថក្តី បុព្វជិតក្តី គួរពិចារណារឿយៗថា អាត្មាអញតែងមានសេចក្តីព្រាត់ប្រាស និរាសចាកសត្វនិងសង្ខារជាទីស្រឡាញ់ ជាទីគាប់ចិត្តទាំងពួង
តើព្រោះអាស្រ័យអំណាចប្រយោជន៏ដូចម្តេច?
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ពួកសត្វតែងមានតំរេកដ៏ក្រៃលែង ក្នុងសត្វជាទីស្រឡាញ់ ជាទីគាប់ចិត្ត
ដែលជាហេតុនាំឲ្យពួកសត្វប្រព្រឹត្តទុច្ចរិតដោយកាយ ប្រព្រឹត្តទុច្ចរិតវាចា ប្រព្រឹត្តទុច្ចរិតចិត្ត ។
កាលបើបុគ្គលនោះពិចារណាស្ថាននោះរឿយៗហើយ ក៏លះបង់ឆន្ទរាគះ(តំរេកក្រៃលែង) ក្នុងសត្វ និង សង្ខារ ដោយសព្វគ្រប់ ឮពុំនោះសោតក៏គង់ស្រាលស្តើងទៅបាន ។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ស្ត្រីក្តី បុរសក្តី គ្រហស្ថក្តី បុព្វជិតក្តី គួរពិចារណារឿយៗថា អាត្មាអញតែងមានសេចក្តីព្រាត់ប្រាស និរាសចាកសត្វនិងសង្ខារជាទីស្រឡាញ់ ជាទីគាប់ចិត្តទាំងពួង
ព្រោះអាស្រ័យអំណាចប្រយោជន៏ដូចនេះឋង។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ចុះស្ត្រីក្តី បុរសក្តី គ្រហស្ថក្តី បុព្វជិតក្តី គួរពិចារណារឿយៗថា
អាត្មាអញមានកម្មជារបស់ខ្លួន មានកម្មជាមតិក មានកម្មជាកំណើត មានកម្មជាផៅពង្ស មានកម្មជាទីរលឹក
អាត្មាអញនឹងធ្វើនៅកម្មណា ទោះល្អក្តី អាក្រក់ក្តី និងជាអ្នកទទួលនៅផលនៃកម្មនោះ
តើព្រោះអាស្រ័យអំណាចប្រយោជន៏ដូចម្តេច?
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ពួកសត្វតែងមានកាយទុច្ចរិត វចីយទុច្ចរិត មនោទុច្ចរិត ។ កាលបើបុគ្គលនោះពិចារណាស្ថាននោះរឿយៗហើយ គង់លះបង់ទុច្ចរិតដោយសព្វគ្រប់ ឮពុំនោះសោតក៏គង់ស្រាលស្តើងទៅបាន។
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ ស្ត្រីក្តី បុរសក្តី គ្រហស្ថក្តី បុព្វជិតក្តី គួរពិចារណារឿយៗថា
អាត្មាអញមានកម្មជារបស់ខ្លួន មានកម្មជាមតិក មានកម្មជាកំណើត មានកម្មជាផៅពង្ស មានកម្មជាទីរលឹក
អាត្មាអញនឹងធ្វើនៅកម្មណា ទោះល្អក្តី អាក្រក់ក្តី និងជាអ្នកទទួលនៅផលនៃកម្មនោះ
ព្រោះអាស្រ័យអំណាចប្រយោជន៏ដូចនេះឋង។
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ការពិចារណារបស់ព្រះអរិយសាវ័ក
ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ អរិយសាវ័កនោះ តែងពិចារណាថា មិនមែនតែអាត្មាអញតែម្នាក់ឋងទេដែលមានជរា
ជាធម្មតា មិនកន្លងជរាទៅបាន ទោះបីពួកសត្វដែលមានការរង្គាត់មករង្គាត់ទៅ ច្បុត និង កើត អម្បាលម៉ាន
ពួកសត្វទាំងអស់ក៏គង់តែមានជរាជាធម្មតា មិនកន្លងជរាទៅបានឡើយ។ កាលបើអរិយសាវ័កនោះពិចារណា
នៅស្ថាននោះរឿយៗហើយ លោកុត្តរមគ្កក៏កើតឡើងព្រម។ អរិយសាវ័កនោះរមែងសេព ចំរើន ធ្វើឲ្យរឿយៗ
នូវលោកុត្តរមគ្គនោះ កាលបើអរិយសាវ័កនោះ សេព ចំរើន ធ្វើឲ្យរឿយៗ នូវលោកុត្តរមគ្គនោះហើយ
សញ្ញោជន:ទាំងឡាយក៏រមែងសាបសូន្យទៅ អនុសយក្កិលេសទាំងឡាយក៏វិនាសទៅ។
(អរិយសាវ័កនោះ តែងពិចារណា)ថា មិនមែនតែអាត្មាអញតែម្នាក់ឋងទេដែលមានព្យាធិ
ជាធម្មតា មិនកន្លងព្យាធិទៅបាន ទោះបីពួកសត្វដែលមានការរង្គាត់មករង្គាត់ទៅ ច្បុត និង កើត អម្បាលម៉ាន
ពួកសត្វទាំងអស់ក៏គង់តែមានព្យាធិជាធម្មតា មិនកន្លងព្យាធិទៅបានឡើយ។ កាលបើអរិយសាវ័កនោះពិចារណា
នៅស្ថាននោះរឿយៗហើយ លោកុត្តរមគ្កក៏កើតឡើងព្រម។ អរិយសាវ័កនោះរមែងសេព ចំរើន ធ្វើឲ្យរឿយៗ
នូវលោកុត្តរមគ្គនោះ កាលបើអរិយសាវ័កនោះ សេព ចំរើន ធ្វើឲ្យរឿយៗ នូវលោកុត្តរមគ្គនោះហើយ
សញ្ញោជន:ទាំងឡាយក៏រមែងសាបសូន្យទៅ អនុសយក្កិលេសទាំងឡាយក៏វិនាសទៅ។
(អរិយសាវ័កនោះ តែងពិចារណា)ថា មិនមែនតែអាត្មាអញតែម្នាក់ឋងទេដែលមានសេចក្តីស្លាប់
ជាធម្មតា មិនកន្លងសេចក្តីស្លាប់ទៅបាន ទោះបីពួកសត្វដែលមានការរង្គាត់មករង្គាត់ទៅ ច្បុត និង កើត អម្បាលម៉ាន ពួកសត្វទាំងអស់ក៏គង់តែមានសេចក្តីស្លាប់ជាធម្មតា មិនកន្លងសេចក្តីស្លាប់ទៅបានឡើយ។ កាលបើអរិយសាវ័កនោះពិចារណា
នៅស្ថាននោះរឿយៗហើយ លោកុត្តរមគ្កក៏កើតឡើងព្រម។ អរិយសាវ័កនោះរមែងសេព ចំរើន ធ្វើឲ្យរឿយៗ
នូវលោកុត្តរមគ្គនោះ កាលបើអរិយសាវ័កនោះ សេព ចំរើន ធ្វើឲ្យរឿយៗ នូវលោកុត្តរមគ្គនោះហើយ
សញ្ញោជន:ទាំងឡាយក៏រមែងសាបសូន្យទៅ អនុសយក្កិលេសទាំងឡាយក៏វិនាសទៅ។
(អរិយសាវ័កនោះ តែងពិចារណា)ថា មិនមែនតែអាត្មាអញតែម្នាក់ឋងទេដែលមានសេចក្តីព្រាត់ប្រាស ចាក
សត្វនិងសង្ខារ ជាទីស្រឡាញ់ ជាទីគាប់ចិត្តទាំងពួង ទោះបីពួកសត្វដែលមានការរង្គាត់មករង្គាត់ទៅ ច្បុត និង កើត អម្បាលម៉ាន ពួកសត្វទាំងអស់ក៏គង់តែមាន សេចក្តីព្រាត់ប្រាស ចាក
សត្វនិងសង្ខារ ជាទីស្រឡាញ់ ជាទីគាប់ចិត្តទាំងពួងជាធម្មតា មិនកន្លងសេចក្តីព្រាត់ប្រាស ចាក
សត្វនិងសង្ខារ ជាទីស្រឡាញ់ ជាទីគាប់ចិត្តទាំងពួង ទៅបានឡើយ។ កាលបើអរិយសាវ័កនោះពិចារណា
នៅស្ថាននោះរឿយៗហើយ លោកុត្តរមគ្កក៏កើតឡើងព្រម។ អរិយសាវ័កនោះរមែងសេព ចំរើន ធ្វើឲ្យរឿយៗ
នូវលោកុត្តរមគ្គនោះ កាលបើអរិយសាវ័កនោះ សេព ចំរើន ធ្វើឲ្យរឿយៗ នូវលោកុត្តរមគ្គនោះហើយ
សញ្ញោជន:ទាំងឡាយក៏រមែងសាបសូន្យទៅ អនុសយក្កិលេសទាំងឡាយក៏វិនាសទៅ។
(អរិយសាវ័កនោះ តែងពិចារណា)ថា មិនមែនតែអាត្មាអញតែម្នាក់ឋងទេដែលមានកម្មជារបស់ខ្លួន មានកម្មជាមតិក មានកម្មជាកំណើត មានកម្មជាផៅពង្ស មានកម្មជាទីរលឹក
អាត្មាអញនឹងធ្វើនៅកម្មណា ទោះល្អក្តី អាក្រក់ក្តី និងជាអ្នកទទួលនៅផលនៃកម្មនោះ ទោះបីពួកសត្វដែលមានការរង្គាត់មករង្គាត់ទៅ ច្បុត និង កើត អម្បាលម៉ាន ពួកសត្វទាំងអស់ក៏គង់តែមាន ជារបស់ខ្លួ មានកម្មជាមតិក មានកម្មជាកំណើត មានកម្មជាផៅពង្ស មានកម្មជាទីរលឹក
ពួកសត្វនឹងធ្វើនៅកម្មណា ទោះល្អក្តី អាក្រក់ក្តី និងជាអ្នកទទួលនៅផលនៃកម្មនោះ កាលបើអរិយសាវ័កនោះពិចារណា
នៅស្ថាននោះរឿយៗហើយ លោកុត្តរមគ្កក៏កើតឡើងព្រម។ អរិយសាវ័កនោះរមែងសេព ចំរើន ធ្វើឲ្យរឿយៗ
នូវលោកុត្តរមគ្គនោះ កាលបើអរិយសាវ័កនោះ សេព ចំរើន ធ្វើឲ្យរឿយៗ នូវលោកុត្តរមគ្គនោះហើយ
សញ្ញោជន:ទាំងឡាយក៏រមែងសាបសូន្យទៅ អនុសយក្កិលេសទាំងឡាយក៏វិនាសទៅ។
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
.ព្យាធិធម្មា ជរាធម្មា អថោមរណធម្មិនោ
យថា ធម្មា តថា សន្តា ជិគុច្ឆន្តិ បុថុជ្ជនា។
អហញ្ចេតំ ជិគុច្ឆេយ្យំ ឋវំមធម្មេសុ បាណេសុ
ន មេសំ បដិរូបស្ស មម ឋវំ វិហារិនោ។
សោវំ ឋហំ វិរហន្តោ ញត្វា ធម្មំ និរូបធឹ
អារោគេ្យ ច យោព្វនស្មឹ ជីវិតស្មិញ្ច យោ មទោ
សព្វេ មទេ អភិភោស្មិ នេក្ខម្មំ ទដ្ធុ ខេមតោ។
តស្ស មេអហុ ឧស្សាហោ និព្វានំ អភិបស្សតោ
នាហំ ភព្វោ ឋតរហិ កាមានិ បដិសេវិតុំ
អនិវត្តិ ភវិស្សាមិ ព្រហ្មចេរបរាយនោតិ។
ធម៏ទាំងឡាយគឺ ព្យាធិធម៏ ជរាធម៏ និង មរណធម៏ មាននៅយ៉ាងណា ពួកបុថុជ្ជន ជាសប្បុរសរមែងស្អប់ខ្ពើម
យ៉ាងនោះ។ កាលបើពួកសត្វមានសភាវះយ៉ាងនេះហើយ តថាគតក៏គួរធុញទ្រាន់នឹងសភាវះនុះដែរ។
ហេតុនុះមិនមានដល់តថាគត មានសភាពដ៏សមគួរ មានវិហារធម៏យ៉ាងនេះ តថាគតនោះ កាលបើនៅយ៉ាង
នេះក៏ដឹងនៅធម៏ដែលប្រាសចាកឧបធិ បានឃើញបព្វជ្ជាថា ជាការក្សេម គ្របសង្កត់នៅសេចក្តីស្រវឹងទាំងពួង
គឺស្រវឹងក្នុងភាវះនៃបុគ្គលមិនមានរោគ ក្នុងវ័យ ក្នុងជីវិតបាន។ សេចក្តីព្យាយាមក៏កើតមានដល់តថាគតនោះ
កាលបើឃើញច្បាស់នៅព្រះនិព្វាន តថាគតមិនគួរដើម្បីសេពកាមទាំងឡាយបានវិញ ក្នុងកាលឥឡូវនេះទេ
តថាគតនិងជាអ្នកប្រព្រឹត្តព្រហ្មចរិយធម៏តទៅមិនបានត្រឡប់វិញឡើយ៕
បិដកលេខ ៤៤ ទំព័រ ១៤៦
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
អវិជ្ជាជន 